လူဳကည့္အမ်ားဆံုး

Saturday, December 14, 2013

“ဆိုဒါ” ပါတဲ့ အခ်ိဳရည္နဲ႔ ကေလးတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရး

က်မတို႔ ဆီမွာ ကေလး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ “ဆိုဒါ” ပါတဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြကို ေသာက္ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ က်မက က်မရဲ႕ သားေလးကုိ အသီးေဖ်ာ္ရည္က လြဲရင္ ဗူးေတြ၊ ပုလင္းေတြမွာ ထည့္ထားတဲ့၊ အသင့္ေသာက္လို႔ရတဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြကုိ မတုိက္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ရွတတ အရသာ ေပးတဲ့ “ဆိုဒါ” ပါတဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြကို လံုး၀ မတုိက္ပါဘူး ။ ဒါကို က်မရဲ႕ မိဘေဆြမ်ိဳး အသိုင္းအ၀ုိင္း အပါအ၀င္၊ တခ်ိဳ႕ေသာ သူေတြက က်မကုိ သည္းလြန္း၊ ကဲလြန္း၊ ပုိလြန္းတယ္လို႔ အထင္ရွိၾက ပါတယ္။
ကေလး တခါတေလ ေသာက္တာပဲ ဘာျဖစ္ေသးလဲလို႔ ေျပာဆုိသူတခ်ိဳ႕က ေျပာဆိုပါတယ္။ “ဆိုဒါ” ပါတဲ့ ရွတတ အခ်ိဳရည္ (ဆန္းကစ္၊ ပက္စီ၊ ကုိလာ) တို႔မွာ “ဆိုဒါ” ဘယ္ေလာက္ ပါ၀င္တယ္ ဆုိတာကုိ က်မ ကုိယ္တုိင္ စမ္းသပ္ဖူးပါတယ္။ ဖန္ခြက္ တခြက္ထဲမွာ လိေမၼာ္သီး တလံုးကုိ ညႇစ္ထည့္ၿပီးေတာ့ “ဆိုဒါ” ကို ထည့္တဲ့ အခါမွာ ရွတတ အရသာ (ဆန္းကစ္အရသာ ရဖို႔ အတြက္) “ဆိုဒါ” ကို လက္ဖက္ရည္ ဇြန္းႀကီးနဲ႔ ႏွစ္ဇြန္း ထည့္ရပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ အခ်ိဳရည္ဗူး တဗူးထဲမွာ “ဆိုဒါ” ဘယ္ေလာက္ ပါသလဲ ဆုိတာကို တြက္ဆၾကည့္လို႔ ရပါၿပီ။
“ဆိုဒါ” ဟာ က်န္းမာေရးကို အင္မတန္မွ ထိခိုက္ေစတဲ့ အရာပါ။ “ဆိုဒါ” ေၾကာင့္ ခါးမွာ အဆီစု၊ အ၀လြန္ ေစသလုိ၊ သြား က်န္းမာေရး ကိုလည္း ထိခိုက္ ပ်က္စီးေစပါတယ္။ အဆိုးဆံုး ကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီး ေစႏုိင္တာပါပဲ။ ကေလး တေယာက္ဟာ ေန႔စဥ္ အခ်ိဳရည္ဗူး တဗူးေသာက္တယ္ ဆုိပါေတာ့။ “ဆိုဒါ” ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား သူေသာက္သံုး ျဖစ္ေနသလဲ ဆုိတာကို တြက္ဆၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။
အခ်ိဳရည္ေတြ ေသာက္တဲ့ ကေလးေတြဟာ အ၀လြန္ေစပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြက ဒါကို ျငင္းခုံေနဆဲဲပါ။ အတည္ျပဳလို႔ မရေသးတဲ့ သုေတသနေတြရဲ႕ အဆုိအရ ဆိုဒါ ေသာက္သံုးျခင္းဟာ ႏွလံုးကုိ ထိခိုက္ေစႏုိင္တယ္ လို႔လည္း ဆုိပါတယ္။
“ဆိုဒါ” ေသာက္သံုးျခင္းနဲ႔ ကေလးတို႔ရဲ႕ အျပဳအမူကို ေလ့လာထားတဲ့ သုေတသန တရပ္ရဲ႕ အဆုိအရ “ဆိုဒါ” ပါတဲ့ အခ်ိဳရည္ကို ေသာက္သံုးတဲ့ ကေလးေတြဟာ မေသာက္သံုးတဲ့ ကေလးေတြထက္ ပိုၿပီးေတာ့ ေဒါသႀကီးၾက၊ ရန္လို တတ္ၾကတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ “ဆိုဒါ” ပါတဲ့ အခ်ိဳရည္ကုိ ေသာက္သံုးၾကတဲ့ ကေလးေတြဟာ အ႐ုပ္ေတြကုိ ပုိဖ်က္ဆီးတတ္ၾက သလုိ၊ ကေလးအခ်င္းခ်င္း ေဆာ့ကစားၾကတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာလည္း တြန္းထုိး ကန္ေက်ာက္ တာမ်ိဳး ပိုလုပ္တတ္ၾကတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အေမရိကားလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ကိုလာ၊ ပက္စီ ဆုိတာမ်ိဳးဟာ အင္မတန္မွ ေစ်းေပါတဲ့၊ လူတန္းစားမေရြး ေသာက္ႏုိင္တဲ့ အေပါစား ေသာက္စရာေတြပါ။ အသီးအႏွံ ေဖ်ာ္ရည္ေတြ၊ အသီးေတြ ဆုိတာက အင္မတန္မွ ေစ်းႀကီးလွပါတယ္။ ေငြးေၾကး အဆင္ေျပသူမ်ားပဲ စားႏုိင္ေသာက္ႏုိင္တဲ့ အရာမ်ားပါပဲ။ က်မတို႔ ဆီမွာ ကေတာ့ အသင့္ေသာက္ ေဖ်ာ္ရည္ဗူးေတြထက္ လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ အသီးအႏွံေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ေစ်းသက္သာပါတယ္။ ကၽြဲေကာသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ လိေမၼာ္သီး၊ မာလကာသီး၊ ဆီးသီး စသည္ျဖင့္ စားစရာ အသီးအႏွံတို႔ စံုပါတယ္။
လိေမၼာ္သီး စားရင္ ေခ်ာင္းဆုိးမယ္၊ မာလကာသီး စားရင္ ရင္ၾကပ္မယ္ ဆုိတာဟာ တကယ္ေတာ့ မွားယြင္းတဲ့ အယူအဆ မ်ားပါပဲ။ လိေမၼာ္သီးဟာ ဗုိက္တာမင္ စီ ပါတာေၾကာင့္ ေနမေကာင္းတဲ့၊ ေခ်ာင္းဆုိးတဲ့ ကေလးေတြ အတြက္ အင္မတန္မွ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ အသီးအႏွံပါ။
အသီးအႏွံ ေတြလည္း စားစရာ ရွိေနပါရက္နဲ႔ ကေလးတို႔ကုိ အခ်ိဳရည္ဗူးေတြ ၀ယ္တုိက္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရတုိင္း စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရပါတယ္။ ကေလးတို႔ ေသာက္ေနတဲ့ အခ်ိဳရည္ ဗူးေတြထဲမွာ ဆိုဒါအျပင္၊ ကဖင္းလုိမ်ိဳး၊ ဆုိးေဆးလုိမ်ိဳး အရာေတြလည္း ပါေနပါေသးတယ္။ ကေလးေတြ ေသာက္ၿပီးရင္ အခ်ိဳရည္ရဲ႕ အေရာင္အတုိင္း လွ်ာမွာ စြဲၿပီးေတာ့ က်န္ရစ္ခဲ့ တာပါ။ ဘယ္လုိမွ မေသာက္သင့္တဲ့ အရာမ်ားပါပဲ။
တခ်ိဳ႕ မိဘေတြကေတာ့ ဒီလုိ အခ်ိဳရည္ဗူးေတြ မေကာင္းမွန္း သိေပမယ့္လည္း ကေလးက ငိုယုိ ဂ်ီက်တဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ဂ်ီက်တဲ့ ဒဏ္ကုိ မခံႏုိင္တာေၾကာင့္ ၀ယ္တုိက္ လိုက္ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ကေလး ဆိုတာမ်ိဳးကေတာ့ အေရာင္ေလးေတြ ဆန္းဆန္း ျပားျပားနဲ႔ အခ်ိဳရည္ဗူးေတြကို ေသာက္ခ်င္ၾကတာ သဘာ၀ပါ။ ေသာက္ခ်င္စိတ္ ရွိေအာင္လည္း ဘာအခ်ိဳရည္၊ ညာအခ်ိဳရည္ ဆိုၿပီးေတာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာ ေတြ႔ရတဲ့ ေၾကာ္ျငာေတြမွာ ကေလးေတြ ေသာက္ခ်င္စရာ ျဖစ္ေအာင္လို႔ ေၾကာ္ျငာၾကတာပါပဲ။ က်မရဲ႕ သားေလး ကုိယ္တုိင္လည္း ဒီလို အေအး (အခ်ိဳရည္) မ်ိဳးေတြကို ေသာက္ခ်င္တယ္ ဆိုၿပီး မၾကာခဏ ပူဆာတတ္ ပါတယ္။
က်မကေတာ့ သားကို အခ်ိဳရည္ထဲမွာ “ဆိုဒါ” ဘယ္ေလာက္ပါတယ္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကို လိေမၼာ္သီးကို အရည္ညႇစ္၊ “ဆိုဒါ” ထည့္ၿပီးေတာ့ စမ္းသပ္ျပပါတယ္။ “ဆိုဒါ” ရဲ႕ ဆုိးက်ိဳး အေၾကာင္းကိုလည္း သူနားလည္ေအာင္လို႔ က်မ ရွင္းျပပါတယ္။ ခပ္ငယ္ငယ္ ရွင္းျပလို႔ မရေသးတဲ့ အရြယ္တုန္းကေတာ့ သူေသာက္ခ်င္လို႔ ငိုယုိတဲ့ အခါမ်ိဳးမွာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ငိုေနပါေစ က်မ ဘယ္ေတာ့မွ မတုိက္ပါဘူး။
သူ႔ရဲ႕ ငိုသံကုိ သီခ်င္း ဆုိသံလိုမ်ိဳး သေဘာထားၿပီးေတာ့ က်မ နားေထာင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သားဟာ သူ ဘယ္ေလာက္ပဲ ငိုငုိ၊ အခ်ိဳရည္ဗူး ၀ယ္တုိက္မွာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာကို သိသြားပါေတာ့တယ္။ အမွန္ေတာ့ မိဘမ်ား အေနနဲ႔ ကေလးေတြကို စည္းကမ္း ထုတ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကေလးငိုတဲ့ ဒဏ္ကို ခံႏုိင္ဖို႔ သိပ္ကိုမွ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ ေနာက္တခုက ေရွ႕ေနာက္ ညီဖို႔ပါ။ ဒီေန႔ေတာ့ မတုိက္ေပမယ့္ ေနာက္ေန႔မွာ အခ်ိဳရည္ တုိက္လုိက္တာမ်ိဳး၊ ဒီေန႔ မတိုက္ဘူး ေျပာၿပီး ေနာက္ေန႔ တိုက္မယ္ ေျပာတာမ်ိဳး လုပ္ေနရင္ေတာ့ ကေလးကို တိက်တဲ့ စည္းကမ္းေပးဖို႔ အင္မတန္ ခက္သြားႏိုင္ပါတယ္။
က်မ ကေတာ့ အာဟာရ တန္ဖိုးအားျဖင့္လည္း မပါ၀င္၊ ကေလးတို႔ရဲ႕ က်န္းမာေရးကိုလည္း ေရတုိ၊ ေရရွည္ ႏွစ္မ်ိဳးလံုးမွာ ထိခိုက္ေစႏုိင္တဲ့ အသင့္ေသာက္ အခ်ိဳရည္ဗူး ေတြကို ကေလးေတြကို မတုိက္ေစခ်င္ပါဘူး။ အဲဒီလို အခ်ိဳရည္ ဗူးေတြ တုိက္မယ့္အစား သံပရာသီးေလးကို အရည္ညႇစ္ၿပီး ေရေအးေအးေလးနဲ႔ သံပရာရည္ တခြက္ ေဖ်ာ္တုိက္လိုက္မယ္ ဆုိရင္ ကေလးအတြက္ ဗီတာမင္စီလည္း ရေစႏုိင္သလို အႏၲရာယ္လည္း ကင္းေစ ပါတယ္။ ေငြေၾကးလည္း အကုန္အက် သက္သာေစပါတယ္။ အခ်ိဳရည္ေတြ ေသာက္သလိုမ်ိဳး အ၀လည္း မလြန္ေစေတာ့ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကေလးေတြရဲ႕ ေရရွည္ က်န္းမာေရးအတြက္ မိဘေတြ အေနနဲ႔ အသင့္ ေသာက္သုံးႏိုင္တဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြ၊ “ဆိုဒါ” ပါတဲ့ အခ်ိဳရည္ဗူးေတြ၊ ပုလင္းေတြကုိ မတုိက္ၾကဘဲ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ သဘာ၀ အသီးအႏွံ၊ အသီးေဖ်ာ္ရည္ ေတြကိုသာ တိုက္ေကၽြးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္။     ။
credit to irrawaddy

Monday, December 9, 2013

ပ်ိဳမဒီမ်ား အတြက္ ၾကက္သြန္ျဖဴနဲ႔ အလွျပင္မယ္

ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ၾကက္သြန္နီထက္ ပိုျပီးေတာ့ေတာင္ အစြမ္းထက္ ေသးတယ္လို႔ အခ်ိဳ႕ ေဆးပညာရွင္ေတြက ဆိုထားပါတယ္။
မီးဖိုေခ်ာင္ရဲ႕ ဟင္းအမယ္ တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဒီၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ပ်ိဳတို႔ရဲ႕ အလွအပ ကြက္လပ္မွာ လည္း ထိေရာက္စြာ အစြမ္းျဖည့္ ေပးပါတယ္။
ေဘးဘယာမ်ား ေဝျဖာေစဖို႔အတြက္
အခုတေလာ ေနရာတိုင္းမွာ ၾကားေနရတဲ့ အသံ တစ္ခုကေတာ့ ေခ်ာင္းဆိုး သံပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘတ္(စ္)ကားေပၚမွာ ျဖစ္ျဖစ္၊ ရံုးတြင္းမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဟြတ္၊ အဟြတ္ နဲ႔ ၾကားေနရတဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါ အတြက္ ၾကက္သြန္ျဖဴကို စားသံုးေပးျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါတယ္။ နာတာရွည္ ေခ်ာင္းဆိုးေရာဂါမ်ား အတြက္ေတာင္ ၾကက္သြန္ျဖဴကို အရည္လုပ္ျပီး တိုက္ေကၽြးပါက ထင္ရွားစြာ သက္သာေပ်ာက္ကင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကေလးမ်ား ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းအတြက္ ၾကက္သြန္ျဖဴကို အပ္ႏွင့္ထိုးျပီး ျပာက်ေအာင္ မီးဖုတ္၊ ျပာကို အမႈန္႔ျပဳျပီး ကေလး ေခ်ာင္ဆိုးရင္ တိုက္ေကၽြးပါက ေပ်ာက္ကင္းလာပါမယ္။ ေခါင္းကိုက္ၿခင္း အတြက္ကေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴကို ဆားနဲ႔ေရာျပီး ေသာက္ပါ။ ၾကိတ္ျပီးနားထင္ကို လိိမ္းေပး ႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာကိုက္ခဲျခင္း အတြက္ ၾကက္သြန္ျဖဴ အရည္နဲ႔ ပြတ္လိမ္းေပးပါ။ ၾကက္သြန္ျဖဴဥ တစ္လံုးကို တစ္္ေန႔ ႏွစ္လံုး (သို႔) သံုးလံုး စားေပးမယ္ဆိုရင္ ရုတ္တရက္ ႏွလံုးရိုက္ျခင္းမ်ားကို တားဆီးေပးျပီး ႏွလံုးေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
အေရျပားေရာဂါမ်ား ျဖစ္တဲ႔ ေပြး၊ ဝဲ၊ ယားနာတုိ႔အတြက္ ၾကက္သြန္ျဖဴ ကိုေထာင္းျပီး အုန္းဆီနဲ႔ လိမ္းေပးပါ။ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ ေရာဂါမ်ားကေတာ့ ကိုလက္စထေရာကို သိသာထင္ရွားစြာ ေလွ်ာ႔ခ် ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါနဲ႔ ႏွလံုးေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေက်ာရိုးမၾကီး ေရာဂါကို ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အေအးမိ ဖ်ားနာျခင္းကို ကာကြယ္ အေထာက္အကူ ေပးပါတယ္။
ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ လက္သည္းခြံေတြကို သန္မာၾကံ႕ခိုင္ေစတဲ့ သတၱိရွိပါတယ္။ အရင္ဆံုး လက္သည္းကို ေရေႏြးေႏြးနဲ႔ ေဆးေၾကာ သန္႔စင္ေပးပါ။ ဒုတိယ အဆင့္အေနနဲ႕ ၾကက္သြန္ျဖဴကို ေလးစိတ္ပိုင္းလိုက္ပါ။ အဲဒီ့ အစိတ္ေလး ေတြကို အသံုးျပဳျပီး လက္သည္းကို ပြတ္ေပးပါက အေရာင္ေတာက္ေျပာင္ လာေစပါတယ္။ ပြတ္သပ္တဲ့ အခါမွာ ငါးမိနစ္ ပြတ္ေပးပါက လံုေလာက္ ပါတယ္။ တတိယ အဆင့္အေနနဲ႕ လက္ကို ေရေႏြးေႏြးနဲ႔ ထပ္ျပီး စိမ္ေပးပါ။ စိမ္ေပးျပီးပါက ဆပ္ျပာနဲ႔ သံုးၾကိမ္တိတိ ေဆးေၾကာေပးပါ။ ၾကက္သြန္ အန႔ံ မထြက္ေအာင္ ေဆးတာျဖစ္ပါတယ္။
White oion ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ကိုယ္ဆိုးမယ့္ လက္သည္းနီဆိုးေဆးပုလင္းထဲမွာ ၾကက္သြန္ျဖဴဥ တစ္လံုးကို လွီးျပီး ထည့္ေပးထားပါ။ ၇-၁၀ ရက္ခန္႔ထားျပီး ဆိုးေပးရင္ လက္သည္းဟာ ပိုျပီး ေတာင့္တင္း မာေက်ာလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလြယ္တကူနဲ႔ လက္သည္း က်ိဳးတက္တဲ့ သူမ်ား အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေကာင္း တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္ျဖဴဟာ ဝက္ၿခံကိုလည္း ႏိုင္ပါတယ္။
သတင္းေကာင္း တစ္ခုကေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴရည္ကို ဆံပင္ကၽြတ္တဲ႔ ေနရာ တစ္ဝိုက္ လိမ္းေပးျပီး တစ္ညသိပ္လုိက္ပါ။ မနက္အိပ္ရာထမွ ေခါင္းေလွ်ာ္ ေပးပါ။ ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္ေလာက္ လုပ္ေပးလိုက္တာနဲ႔ သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္နည္းကေတာ့ ၾကက္သြန္ျဖဴန႔ဲ ဆံသားကို ေပါင္းတင္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သံလြင္ဆီ ႏွစ္ဇြန္း(စားပြဲတင္ဇြန္း)၊ ၾကက္ဥတစ္လံုးရဲ႕ အႏွစ္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴဥ ႏွစ္လံုး၊ ၾကက္ဆူဆီ တစ္ဇြန္း၊ ပ်ားရည္ တစ္ဇြန္းနဲ႔ ဗီတာမင္အီးတို႔ ေပါင္းစပ္ျပီး ဆံသားကုိ အျမစ္ကေန လိမ္းေပးပါ။ လိမ္းျပီး ပဝါနဲ႔ မိနစ္သံုးဆယ္ခန္႔ (သို႔) တစ္နာရီခန္႔ အုပ္ထား ေပးပါ။ ျပီးမွ ရွမ္ပူနဲ႔ ေခါင္းေလွ်ာ္ေပးလိုက္ပါ။
Yatanarpon Health News

ပြင့္လင္းရာသီ ေရာက္ရွိ လာေသာေၾကာင့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ မျဖစ္ပြားေအာင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ သတိျပဳ ေနထိုင္ရန္ လိုအပ္


ပြင့္လင္းရာသီ ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တြင္ ႏွစ္စဥ္ ျဖစ္ပြားမႈ မ်ားသည့္ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ မျဖစ္ပြားေအာင္ သတိျပဳ ေနထိုင္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ကုသေရး ဦးစီးဌာန ေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ေလ့လာေရး ဌာနစုမွ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦး၏ သတိေပး ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။
အဆိုပါ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါသည္ Rabies ဟုေခၚသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး တစ္မ်ဳိးေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ယင္းဗိုင္းရပ္စ္ပိုး ကူးစက္ခံရပါက ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ံုေၾကာမႀကီးသို႔ ေရာက္ရွိ၍ ေရာဂါ လကၡဏာမ်ား ျပေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ေခြး႐ူးျပန္ေရာဂါ ဗိုင္းရပ္စ္ပိုး သယ္ေဆာင္ထားသည့္ တိရစၧာန္က ကိုက္မိျခင္း၊ ျခစ္မိျခင္း၊ ေရာဂါရွိသူႏွင့္ တိရစၧာန္၏ သြားရည္မွ တစ္ဆင့္ မိမိခႏၶာကိုယ္၏ ေပါက္ၿပဲေနသည့္ အေရျပားႏွင့္ ထိေတြ႕ျခင္း၊ မ်က္စိ၊ ပါးစပ္အတြင္းသို႔ ေရာက္ရွိသြားပါက ေရာဂါ ကူးစက္ႏိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။
''ရာသီဥတုက ေဆာင္းရာသီဆိုေပမဲ့ အေအးေလ်ာ့တယ္။ ဒီအတြက္ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါျဖစ္ပြား လာႏိုင္ပါတယ္။ အိမ္ေမြးတိရစၧာန္ ေတြကိုလည္း ကာကြယ္ေဆး ထိုးထားေပးသင့္တယ္။ အႏၲရာယ္ကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာ အေကာင္းဆံုးပါ'' ဟု ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္ေဆး ေပးႏိုင္သည့္ ေရာဂါရွာေဖြေရး ဓာတ္ခြဲခန္းမွာ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ မႏၲေလး ေဒသႀကီး စဥ့္ကိုင္ၿမိဳ႕နယ္တို႔၌သာ ရွိေသးေၾကာင္း၊ ယင္းအတြက္ ေရာဂါပ်ံ႕ႏွံ႔မႈကို ေလ့လာရာတြင္ ၎ေဒသ ႏွစ္ခုအတြင္း ေတြ႕ရွိ ခ်က္ကိုသာ ႏိုင္ငံ အတိုင္းအတာ အျဖစ္ သတ္မွတ္၍ မွတ္ယူေနရေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေခြး႐ူးျပန္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမွာ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ၂ဝ၅ ဦး၊ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ၂၄ဝ ဦး အသီးသီး ရွိခဲ့ၿပီး ႏွစ္စဥ္လူဦးေရ ၂ဝဝ ေက်ာ္ ေသဆံုးမႈ ရိွေနသည့္ အတြက္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္သင့္ေၾကာင္း သိရသည္။